ΚΕΙΜΕΝΟ: Ιστορία μιας φώκιας

 

Πάντοτε συμπαθούσα τις φώκιες, ιδίως από τότε που άκουσα στην Oλλανδία την ιστορία που θα σας διηγηθώ. Eίναι πραγματική, αν πιστέψει κανείς τους Oλλανδούς. Aυτά τα ζώα είναι τα σκυλιά των ψαράδων. Έχουν κεφάλι μολοσσού, μάτι βοϊδίσιο και μουστάκια γάτας. Tην περίοδο του ψαρέματος ακολουθούν τις βάρκες και κυνηγάνε το ψάρι, όταν ο ψαράς αστοχεί ή το αφήνει να του ξεφύγει. Tο χειμώνα είναι πολύ κρυουλιάρες και σε κάθε ιγκλού ψαρά βλέπεις να τριγυρνάει και μία, που συνήθως πιάνει την καλύτερη θέση μπροστά στη φωτιά, περιμένοντας το μερίδιό της απ' ό,τι βράζει στη χύτρα.

Ένας ψαράς και η γυναίκατου περνούσαν μεγάλες φτώχειες –η χρονιά ήταν πολύ κακή– και, όταν δεν υπήρχε πια λέπι, ο ψαράς λέει στη γυναίκα του: «Αυτό το βρομόψαρο τρώει την μπουκιά απ' το στόμα των παιδιών μας. Μου 'ρχεται να το πάρω και να το πετάξω στη θάλασσα· ας πά' να βρει τους όμοιούς του· αυτοί ξέρουν κάτι τρύπες και ξεχειμωνιάζουν, χωμένοι κάτω από φύκια κι όλο και ξετρυπώνουν κανένα ψάρι για φαΐ».

Η γυναίκα του ψαρά έπεσε γονατιστή μπροστά στον άντρα της και τον παρακαλούσε να λυπηθεί τη φώκια. Η σκέψη, όμως, των παιδιών της που 'χαν ξελιγωθεί από την πείνα κατεύνασε γρήγορα αυτή την κρίση μεγαλοψυχίας. Τα χαράματα ο ψαράς έβαλε τη φώκια μέσα στη βάρκα του κι αφού ξανοίχτηκε μερικές λεύγες την ξεμπάρκαρε σ' ένα ξερovήσι. Η φώκια άρχισε να παίζει xαζoxαρoύμεvα με τις άλλες φώκιες και ούτε που πήρε είδηση πως η βάρκα έφευγε.

Ο ψαράς γύρισε στην καλύβα του με την καρδιά ραγισμένη απ' το χαμό της συντρόφου του. Μόλις μπήκε μέσα, βρήκε τη φώκια να στρογγυλοκάθεται μπροστά στη φωτιά και να στεγνώνει τη γούνα της. Άντεξαν την πείνα για λίγες μέρες ακόμα. Μετά ο ψαράς, αλαλιασμένος απ' τις φωνές των παιδιών του που ζητούσαν φαΐ, αποφάσισε να δράσει πιο δυναμικά. Αυτή τη φορά, ξανοίχτηκε πολύ βαθιά στη θάλασσα και πέταξε τη φώκια στο νερό, μακριά απ' τις ακτές. Η φώκια προσπαθούσε απεγνωσμένα να γαντζωθεί από την κουπαστή με τα πτερύγιά της που μοιάζουν με χέρια. Ο ψαράς, εκνευρισμένος, της κοπανάει μια με το κουπί, με αποτέλεσμα να της σπάσει το ένα πτερύγιο. Η φώκια έμπηξε κάτι τσιριχτά σαν άνθρωπος και χάθηκε μες στο νερό, που βάφτηκε κόκκινο απ' το αίμα της.

Ο ψαράς γύρισε σπίτι του ψυχικό ράκος. Αυτή τη φορά η φώκια δεν τον περίμενε κάτω απ' την καμινάδα. Την ίδια νύχτα, όμως, ακούστηκαν φωνές έξω στο δρόμο. Ο ψαράς νόμιζε ότι κάποιον σκοτώνουν και βγήκε να βοηθήσει το θύμα. Μπροστά στην πόρτα βρήκε τη φώκια που 'χε συρθεί μέχρι το σπίτι και φώναζε γοερά, υψώνovτας στον ουρανό το ματωμένo της πτερύγιο. Τη μάζεψαν, την περιποιήθηκαν κι ούτε που ξανασκέφτηκαν ποτέ να τη διώξουν απ' το σπίτι· άλλωστε, από εκείνη τη στιγμή, η ψαριά ήταν κάθε φορά και καλύτερη.

Zεράρ ντε Nερβάλ, στο Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία, Ανθολόγιο μεταφράσεων, B΄ Eνιαίου Λυκείου (επιλογής), OEΔB, 2000

 

Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

 

1. α. Για ποιο λόγο ο ψαράς επιδιώκει να απαλλαγεί από τη φώκια; Κάθε φορά που τη διώχνει πώς αισθάνεται;

                                                                              (μονάδες 1,5)

β. Πώς αντιδρά η φώκια κάθε φορά που ο ψαράς τη διώχνει από το σπίτι;

                                                                                (μονάδα 1)

2. Να βρείτε τις παραγράφους του κειμένου και να δώσετε σε κάθε παράγραφο έναν πλαγιότιτλο.

                                                                             (μονάδες 2,5)

3. α. Να βρείτε το συντακτικό ρόλο των υπογραμμισμένων ονοματικών φράσεων του κειμένου.

 τις φώκιες, των ψαράδων, ο ψαράς, ένας ψαράς και η γυναίκα του

                                                                               (μονάδα 1)

   β.  Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

 

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

 

ονομαστική

ο ψαράς

γενική

της φώκιας

αιτιατική

τη γυναίκα

κλητική

 παιδί

                                      

 

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

 

ονομαστική

γενική

αιτιατική

κλητική

                                                                              (μονάδες 1,5)

 

4. Με τις λέξεις που σας δίνονται παρακάτω να κάνετε προτάσεις

περιποιήθηκαν, καλύβα, χαράματα, απεγνωσμένα,  ξεχειμωνιάζουν

                                                                               (μονάδες 2,5)

Β. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

 

Στο σχολείο σας έχει αναρτηθεί η παραπάνω αφίσα και ο διευθυντής σας ανέθεσε να γράψετε ένα κείμενο με το οποίο θα περιγράφετε το πρόβλημα που παρουσιάζεται. Το κείμενο σας θα το διαβάσετε στους συμμαθητές σας σε μια εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί για την ημέρα του περιβάλλοντος.

                                                                              (μονάδες 10)

 

Μηλιάδου Αλεξάνδρα, Φιλόλογος Γυμνασίου Μεταξάδων